Richtlijn

Flowchart voedingstoestand

Goedkeuring Plenaire CRA Overleg dd. 19 okt 2018

Inleiding

Ondervoeding bij ouderen is een ernstig en vaak onderschat probleem. De oorzaken van ondervoeding kunnen zowel van fysieke, medische, psychische als sociale oorsprong zijn .

Vaak zijn ook verschillende factoren aanwezig die elkaar versterken.

De gevolgen van ondervoeding zijn dan ook ernstig: door verlies aan spiermassa en daling van de weerstand zijn ouderen met ondervoeding kwetsbaarder voor valincidenten, ziektes, meer en ernstigere complicaties met als gevolg daling van de levenskwaliteit en verhoogde mortaliteit.

Door de algemene zwakte hebben ze opnieuw meer kans op ondervoeding en zo komen ze in een viskeuze cirkel terecht.

Preventieve maatregelen en tijdig opsporen zijn dan ook essentieel. Het is daarom belangrijk om elke nieuwe bewoner te screenen, risico-bewoners te identificeren en te zorgen voor accurate opvolging.

Door het gebruik van de checklist en flowchart bij elke bewoner kunnen we een voedingstoestand toekennen en zo tijdig ingrijpen bij ondervoeding.

Bij opname van nieuwe bewoner gebeurt een anamnese:

  • gewicht voor opname,
  • voorkeuren van voeding,
  • consistentie van de voeding, …
  • de lengte van de bewoner wordt 1 malig afgenomen d.m.v. de ulnalengte,
  • het gewicht wordt bepaald
  • de stappen van flowchart worden doorlopen: de punten worden opgeteld en de bewoner krijgt hiermee een voedingsstatus

0: laag risico op ondervoeding (groen)

1: matig risico op ondervoeding (oranje)

2 of meer: hoog risico op ondervoeding (rood)

Deze status wordt steeds doorgegeven aan de huisarts en het interventieplan wordt verder gevolgd.

Bij status 1 – 2 of meer wordt ook de checklist steeds nagekeken om de risicofactoren die een invloed hebben op de voedselinname en het lichaamsgewicht na te gaan.

Checklist risicofactoren bij een verminderde voedingstoestand

Nazicht bij voedingsstatus 1/ 2 of meer. (zie flowchart voedingstoestand)

Dit heeft een kort overzicht van oorzaken die een invloed hebben op de voedselinname en het lichaamsgewicht.

  • Mondstatus
    • Gebitsproblemen
    • Droge mond
    • Speekselvloed
    • Smaakproblemen
    • Infecties in de mond
  • Slikproblemen bij
    • Drank
    • Voeding
  • Voeding/ drank
    • Voorkeuren
    • Consistentie
    • Dieet, nog nodig?
    • Inname
      • Zelfstandig
      • Deels met hulp
      • Volledig met hulp
    • Hulpmiddelen
  • Sociaal
    • Alleen eten
    • Eten in groep
    • Plaats aan tafel
  • Zithouding
  • Medicatienazicht in overleg met arts
  • Klinisch beeld
    • Voorgeschiedenis
    • Ernstig ziektebeeld nu aanwezig
  • Psychisch welbevinden
    • Aanpassingsperiode na opname
    • Depressie
    • Dementie
    • Wanen en hallucinatie
    • Alcoholisme
    • Pijn

Zin er inmiddels preventie- of therapiemaatregelen toegepast?

  • Overleg met de arts
  • Diëtiste ingeschakeld
  • Bijvoeding
  • Energie of eiwit verrijkt dieet

Bepalen van de lengte van de bewoner met de ulnalengte (ellepijp)

De lengte van de ellepijp wordt met een meetlint gemeten van het knobbeltje aan het eind van de hand tot de elleboog.

Daarna de lengte in cm aflezen van bijhorende tabelletjes.


Definities

Ondervoeding of malnutritie
= een tekort aan energie + eiwitten + andere nutriënten
Cahexie
= een multifactorieel syndroom
  1. Een ernstig verlies van lichaamsgewicht, vet- en spiermassa
  2. Een verhoogd eiwitmetabolisme als gevolg van de onderliggende aandoening
Sarcopenie
= een vorm van ondervoeding
  1. Verlies van spierkracht en -massa/li>
  2. Gelijkblijvende of stijdende vetmassa (geen gewichtsverlies)

© Huisartsen Westhoek | Cooked & Spiced by Tasty Creations | Powered by LMD